สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐาน
1.ด้านกายภาพ
ที่ตั้งของตำบลเมืองพล
ข้อมูลประวัติของตำบลเมืองพล “พล” แปลว่า กำลังทหารที่มีไว้ป้องกันประเทศชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และจากการเล่าขานกันมาถึงการตั้งอำเภอพล เมื่อปีพุทธศักราช 2321สมเด็จพระเจ้าตากสิน หรือเรียกกันว่า “พระเจ้ากรุงธนบุรี” ได้โปรดให้ เจ้าพระยาจักรี กับเจ้าพระยาสุรสีห์ ยกทัพไปปราบปรามเจ้านครเวียงจันทร์ ที่คิดแข็งเมืองเอาใจออกห่างจากกรุงธนบุรี ซึ่งการเดินทัพในครั้งนี้ต้องผ่านจังหวัดนครราชสีมา มุ่งสู่เวียงจันทร์ จึงได้หยุดตั้งค่ายที่พักกองทหาร ณ ที่บ้านเมืองพลปัจจุบัน เพื่อรวบรวมกำลังพลและเสบียงอาหารเพิ่มเติมจากราษฎรในเขตจังหวัดขอนแก่น ชัยภูมิ มหาสารคาม และบุรีรัมย์ ในการสร้างค่ายที่พักคราวนี้ได้ขุดคันคูดินล้อมรอบตามแบบยุทธศาสตร์ในสมัยนั้นทุกประการ เพื่อทำการฝึกซ้อมทหารและเพื่อป้องกันการถูกโจมตีจากฝ่ายศัตรูด้วย ครั้งรวบรวมทหารและฝึกซ้อมกลยุทธ์ได้ดีแล้วจึงเคลื่อนทัพไปเวียงจันทร์และหลวงพระบาง การรบปรากฏว่าได้ชัยชนะอย่างงดงาม คือได้พระแก้วมรกต จากหลวงพระบาง อันเชิญมาพร้อมกองทัพไปไว้ที่กรุงธนบุรี
ครั้งต่อมาสถานที่ตั้งกองทัพอันเป็นภูมิประเทศที่มีคูดินล้อมรอบ มีน้ำบริบูรณ์ ปัจจุบันเลือกแหล่งนั้นว่า “บึงละเลิงหวาย” ในขณะนี้ จึงมีผู้คนอพยพเข้ามาตั้งบ้านเรือนขึ้น เพราะทำเลแห่งนี้เหมาะแก่การทำมาหากินและปลอดภัยในการป้องกันโจรผู้ร้าย จึงให้ชื่อหมู่บ้านที่ตั้งใหม่ว่า “บ้านเมืองพล”โดยอาศัยภูมิประเทศที่มีคูดินรอบทั้งสี่ทิศ เมื่อได้พิจารณาลักษณะภูมิประเทศของบริเวณตั้งบ้านเมืองพล ซึ่งปรากฏจนบัดนี้มีคูดินล้อมรอบเป็นรูปกลมยาวประมาณ 20 เส้น กว้าง 20 เส้น บางแห่งได้ถูกทำลายเป็นที่ราบไปแล้ว และบางแห่งยังเห็นเป็นคูดินอยู่ ครั้งต่อมาในสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 ได้ยกฐานะเป็นตำบลเมืองพล ขึ้นตรงต่อเมืองชนบท
ครั้งปีพุทธศักราช 2457 กระทรวงมหาดไทยได้แบ่งเขตจัดตั้งอำเภอใหม่ ให้แยกตำบลเมืองพลออกจากอำเภอชนบท โดยแต่งตั้งให้ขุนมัชการธนานุรักษ์(แสง ภาสะฐิติ) ซึ่งในขณะนั้นยังดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าภาษีสุราอยู่จังหวัดชัยภูมิ ให้เป็นผู้พิจารณาแบ่งเขตจัดตั้งอำเภอพลขึ้น จึงเห็นว่าหมู่บ้านเมืองพลมีทำเลที่เหมาะสมจะจัดตั้งเป็นอำเภอพล ขุนมัชการธนานุรักษ์(แสง ภาสะฐิติ) ได้สร้างที่ว่าการอำเภอขึ้นในบริเวณวัดสระจัทราวาส(ในปัจจุบัน) แบ่งการปกครองออกเป็น 5 ตำบล คือ ตำบลเมืองพล ตำบลหนองเม็ก ตำบลแวงน้อย ตำบลเปลือยน้อย ตำบลแคนเหนือ
องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพลได้ยกฐานะจากสภาตำบลเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2540
ปัจจุบัน องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล ตั้งอยู่ที่เลขที่ 190 หมู่ที่ 3 บ้านทับบา ตำบลเมืองพล อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น อยู่ห่างจากอำเภอพล ประมาณ 3 กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดขอนแก่น ประมาณ 80 กิโลเมตร ทางทิศใต้ อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานครไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือระยะทางประมาณ 400 กิโลเมตร
ลักษณะทางภูมิศาสตร์ ขององค์การบริหารส่วนตำบลเมืองพล มีพื้นที่รวมประมาณ 26.61 ตารางกิโลเมตรหรือประมาณ 16,633 ไร่ เป็นพื้นที่ราบลุ่มสลับที่สูงแบบลูกคลื่น สูงกว่าระดับน้ำทะเลประมาณ 100-200 เมตร มีลำห้วยกระจายหล่อเลี้ยงในพื้นที่ เช่นลำห้วยแอก มีอาณาเขต ดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลโสกนกเต็น อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น
ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลหนองแวงโสกพระ , ตำบลโนนข่า อำเภอพล จังหวัดขอนแก่น
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลหันโจด , ตำบลหนองเม็ก อำเภอหนองสองห้อง จังหวัดขอนแก่น
ทิศตะวันตก ติดต่อกับ เทศบาลเมืองเมืองพล อำเภอพล จังหวัดขอนแก่ |